بررسی زندگی و بندگی به سبک رضوی | زیارت امام رضا (ع) سکوی پرش معنوی و برکت مادی

به گزارش شهرآرانیوز؛ انسان موجودی است که «روح خدا» در او دمیده شده و برای ابدیت خلق شده است؛ موجودی با استعداد‌های بی‌پایان که قرار است به بلندای عمر خداوند زندگی کند! اما شکوفایی این استعداد عظیم، نیازمند اتصال به منبع نور است. قرآن کریم از این حقیقت با نام «نورٌعلی‌نور» یاد می‌کند؛ نوری که احادیث، آن را وجود مقدس امامان معصوم (ع) می‌دانند.

در این میان، «زیارت امام» تنها یک سنت آیینی یا عرض ارادت خشک‌وخالی نیست، بلکه بهترین راه اتصال به منبع قدرت و عزت و برکت و حکمت و نورانیت است. در گفت‌و‌گو با حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدباقر حیدری‌کاشانی با واکاوی حقیقت زیارت، به بررسی راهکار‌های عملی و «نسخه‌های طلایی» برای تبدیل زیارت به یک سبک زندگی و بندگی پربرکت می‌پردازیم.

عبور از سیاحت به زیارت

بسیاری از ما، زیارت را با بازدید فیزیکی از حرم و تماشای ضریح اشتباه می‌گیریم. اما حقیقت زیارت، فراتر از بوسیدن در و دیوار یا یک سفر سیاحتی است. زیارت، یک «سلوک نورانی» و از همه مهم‌تر، یک «تجدیدعهد» است. امام رضا می‌فرمایند: هر امامی بر گردن پیروانش، عهد و پیمانی دارد که نشانه وفای کامل به این عهد، زیارت بامعرفت آن امام است.

اگر زائر پس از بازگشت از حرم، هیچ تغییری در اخلاق و مرام، در نگرش، منش و روش زندگی‌اش ایجاد نشود، درواقع به حقیقت زیارت نرسیده است. زائری که به دیدار «سیدالعطوف» می‌رود، اما بر گناه اصرار دارد یا اخلاقش ارتقا نمی‌یابد، تنها جسمش را به مشهد برده است.

 زیارت حقیقی یعنی امضای یک پیمان‌نامه نانوشته با امام؛ پیمانی که می‌گوید: «آقای من! تمام راه‌های دیگر باطل است و من تنها مسیر تو را برای هدایت و سعادت انتخاب کردم.» خروجی این زیارت، باید تغییر ملموس در سبک زندگی و بندگی زائر باشد.

نسخه ثروت پربرکت

بسیاری از انسان‌ها برای کسب روزی و ثروت، شبانه‌روز درحال دویدن و تلاش‌های فرساینده هستند، اما لزوما به برکت نمی‌رسند. در مکتب اقتصادی امام رضا، نسخه کسب «ثروت پربرکت» و «عمر باعزت»، متفاوت است. حضرت می‌فرمایند: بر شما باد به «نماز شب» و بیداری در «بین‌الطلوعین».

 خواب بین‌الطلوعین (فاصله اذان صبح تا طلوع آفتاب) در این مکتب، خوابی شوم و نامبارک است که ریشه برکت و ثروت‌های پربرکت را می‌سوزاند. درمقابل، بیداری در این زمان و ذکر خدا گفتن، رزقی را به‌سوی انسان می‌کشاند که با تجارت‌های بین‌المللی و تلاش‌های صرفا مادی، مقایسه‌شدنی نیست. زائر واقعی امام رضا به‌جای حرص زدن‌های بیهوده، با اصلاح زمان خواب و بیداری و اتصال به فضل الهی در سحرگاهان، کانال‌های غیبی نزول برکت را به روی زندگی و کسب‌وکار خود باز می‌کند.

خط قرمز رضوی

یکی از بند‌های اصلی عهدنامه با امام رضا، موضوع «نماز» است. حضرت در توصیه‌ای اکید و بدون اغماض می‌فرمایند: «لا تُؤَخِّرَنَّ صَلَاه عَن أَوَّلِ وَقتِهَا إِلَی آخِرِ وَقتِهَا مِنْ غَیرِ عِلَّه عَلَیک اَبَدًَ بِأَوَّلِ الْوَقت: ادای نماز را بدون علت از اول وقت آن به تأخیر مینداز! همیشه در اول وقت، نماز را شروع کن!» (بحارالانوار، ج ۴۹، ص ۴۹).

یعنی هرگز و در هیچ حالتی، نماز را از اول وقت به تأخیر نینداز. این «ابدا» نشان‌دهنده اهمیت حیاتی موضوع است. زائری که در حرم اشک می‌ریزد، اما نسبت‌به نماز اول وقت بی‌تفاوت است یا نمازش قضا می‌شود، خلاف تعهد امضای خود با امام، عمل کرده است.

سبک زندگی رضوی یعنی هم‌عهد شدن با امام در اقامه نماز اول وقت و درصورت امکان، برگزاری نمازجماعت که ثواب هر رکعتش، هزاران برابر است. نمی‌شود ادعای عاشقی کرد، اما اصلی‌ترین دستور معشوق را زیر پا گذاشت. این جدیت و غیرت درباره نماز، شاخصه اصلی و خط قرمز زائری است که می‌خواهد سبک زندگی امام هشتم را در زندگی روزمره‌اش اجرا کند و از برکات آن بهره‌مند شود.

از امام رئوف تا منجی موعود (عج)

پایان‌بخش این سبک زندگی، اتصال قلبی به امام زمان ارواحنافداه و استمداد از اهل‌بیت عصمت و طهارت است. امام رضا، یاران خاص خود را به ارتباط دائم با حضرت بقیه‌ا... سفارش می‌کردند و دعایی خاص برای سلامتی و فرج ایشان تعلیم داده‌اند که اوج آن، درخواست قرار گرفتن در مدار هدایت مهدوی است.

همچنین، زیارت حضرت معصومه (س) در قم، به‌مثابه زیارت امام‌رضا دانسته شده است. زائر زیرک، کسی است که از همین دنیا، شفاعت کریمه اهل‌بیت را برای درجات عالی بهشت ذخیره می‌کند؛ چراکه در بهشت نیز برای رسیدن به درجات اعلای قرب و هم‌نشینی با آل‌ا...، به شفاعت و دستگیری این خاندان، به‌ویژه حضرت معصومه، نیاز مبرم داریم.

در ادامه حتما بخوانید سبک زندگی فاطمی، بهترین الگو برای زنان برای ساختن نسلِ پاک و سعادتمند

نسخه آرامش و افزایش نعمت

در هیاهوی زندگی مدرن، امام‌رضا دو راهکار کلیدی برای تزریق آرامش و تداوم نعمت‌ها ارائه می‌دهند: نخست، دستور به تلاوت روزانه حداقل پنجاه آیه از قرآن کریم. قرآن، خواندنی‌ترین و مبارک‌ترین کتاب جهان است که غفلت از آن، محرومیت از سرچشمه نورانیت و برکت است. شروع روز با کلام وحی، به تمام ساعات زندگی، نورانیت و برکت می‌دهد. دومین راهکار، «سجده شکر» و ذکر مداوم نعمت‌هاست.

حضرت توصیه فرموده‌اند بعد از هر نماز، در سجده شکر، سه‌مرتبه «شُکراًلِلّه» گفته شود و در مواجهه با هر نعمتی، ذکر «اَللّهُمَّ سَلِّمْ وَ تَمِّمْ: خدایا این نعمت را به سلامت دار و کامل کن!» تکرار شود. این نگاه شاکرانه و درخواستِ «تمامیت و سلامت» نعمت، باعث می‌شود داشته‌های انسان از گزند آفات حفظ شود و سرمایه‌های مادی و معنوی او رو به فزونی بگذارد.

زیارت سیاسی

از منظر دیگر، زیارت تنها یک عمل فردی نیست، بلکه بازتابی اجتماعی و سیاسی دارد. کسی که ادعای پیروی از اهل‌بیت (ع) دارد، نمی‌تواند دربرابر ظلم ظالمان بی‌تفاوت باشد. شعار «اِنّی سِلْمٌ لِمَنْ سالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حارَبَکُمْ» در زیارت عاشورا، عصاره زندگی تمام امامان است. در دنیای امروز، نمی‌توان زائر امام رضا بود و دربرابر جنایات استکبار جهانی و کشتار مظلومان در غزه و فلسطین، سکوت کرد.

 سبک زندگی رضوی، سبک زندگی ظلم‌ستیزانه است. همان‌طور که امامان ما سر سوزنی به ظلم رضایت ندادند، شیعه واقعی نیز باید در عرصه سلوک سیاسی و اجتماعی، دارای موضع باشد. بی‌خیالی و عافیت‌طلبی با روح «عهد و پیمان» با ولایت و امامت، در تضاد است. زیارت باید زائر را به یک کنشگر فعال در جبهه حق علیه باطل تبدیل کند.